Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω  



στόχος ραπαμυκίνης των θηλαστικών (mTOR)


Ερμηνεία:

O στόχος της ραπαμυκίνης [Target Of Rapamycin]  είναι μια εξαιρετικά διατηρημένη πρωτεϊνική κινάση που είναι σημαντική τόσο στη θεμελιώδη όσο και στην κλινική βιολογία.  

Στη θεμελιώδη βιολογία, ο TOR είναι ένας ευαίσθητος σε θρεπτικά συστατικά, κεντρικός ελεγκτής της ανάπτυξης και της γήρανσης των κυττάρων.

 Στην κλινική βιολογία, ο TOR εμπλέκεται σε πολλές ασθένειες και είναι ο στόχος του φαρμάκου ραπαμυκίνη, που χρησιμοποιείται σε τρεις διαφορετικές θεραπευτικές περιοχές. Η ζύμη Saccharomyces cerevisiae έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τόσο στην ανακάλυψη του TOR όσο και στην αποσαφήνιση της λειτουργίας του.

O mTOR είναι μια 282 ΚΡα ενδοκυττάρια σερίνη/θρεονίνη κινάση, που δρα ως κεντρικός ρυθμιστής του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και του κυτταρικού κύκλου. Όταν ενεργοποιείται η βιοχημική οδός της  mTOR  μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος πρόκλησης καρκίνου.

O στόχος ραπαμυκίνης στα θηλαστικά  (mTOR) εκπέμπει ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια σήματα και λειτουργεί ως κεντρικός ρυθμιστής του μεταβολισμού, της ανάπτυξης, του πολλαπλασιασμού και της επιβίωσης των κυττάρων.

Ο mTOR ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια ποικίλων κυτταρικών διαδικασιών (π.χ. τη δημιουργία όγκων, αγγειογένεσης, αντίστασης στην ινσουλίνη, λιπογένεση και την ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων. O mTOR είναι επίσης γνωστός ως  είναι μια βιοχημική οδός ελέγχου της αυτοφαγίας [1]. Βασικά, ο mTOR είναι ένας διατροφικός αισθητήρας. Όπως η ινσουλίνη είναι ο αισθητήρας για την πρόσληψη των υδατανθράκων, έτσι και ο  mTOR είναι κυρίως αισθητήρας για τις πρωτείνες. Η κάθε πρωτείνη επηρεάζει διεγείρει με τον δικό της τρόπο τον mTOR.  

  • Στα τρόφιμα που ενεργοποιούν τον mTOR περιλαμβάνονται τα διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέα (branched-chain amino acids), γλουταμίνη, μεθυλ φολικό (methyl folate) και η βιταμίνη Β12 (μέσω της ενεργοποίησης του  Akt [ή Protein kinase B (PKB)] [2] .
  • Στα τρόφιμα που αναστέλουν τον  mTOR περιλαμβάνονται οι πολυφαινόλες, όπως η κουρκουμίνη (Curcugkel), φισετίνη, κερσετίνη, ρεσβερατρόλη, που αφθονεί στη σκόνη των αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού  (Vinogkelin) και της γαλλικής επιγαλοκατεχίνης [epigallocatechin gallate (EGCG)], που αφθονεί στο πράσινο τσάϊ. Ο βιολογικός καφές και η σκούρα σοκολάτα περιέχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα πολυφαινολών που αναστέλουν τη δράση του mTOR [3].
  • O υπερδραστήριος mTOR προκαλεί νευροενδοκρινική διαφοροποίηση  στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη με ταυτόχρονη μειορρύθμιση του IRF1 [4].
  • Οι γνώσεις αυτές έχουν οδηγήσει στη δημιουργία των αναστολέων του mTOR [ραπαμυκίνη και τα ανάλογά της (ραπαλόγες, rapalogues)], που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία συμπαγών όγκων, μεταμοσχεύσεις οργάνων, την επαναστένωση των στεφανιαίων αγγείων και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

 



Ετυμολογία:



Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:

1.mTOR: a pharmacologic target for autophagy regulation. Kim YC, Guan KL.J Clin Invest. 2015 Jan;125(1):25-32. 

2.Akt/mammalian target of rapamycin signaling pathway regulates neurite outgrowth in cerebellar granule neurons stimulated by methylcobalamin. Okada K, Tanaka H, Temporin K, Okamoto M, Kuroda Y, Moritomo H, Murase T, Yoshikawa H. Neurosci Lett. 2011 May 20;495(3):201-4. 

3.Antitumor activity of curcumin by modulation of apoptosis and autophagy in human lung cancer A549 cells through inhibiting PI3K/Akt/mTOR pathway. Liu F, Gao S, Yang Y, Zhao X, Fan Y, Ma W, Yang D, Yang A, Yu Y.Oncol Rep. 2018 Mar;39(3):1523-1531. 

4. Hyperactive mTOR induces neuroendocrine differentiation in prostate cancer cell with concurrent up-regulation of IRF1. Kanayama M, Hayano T, Koebis M, Maeda T, Tabe Y, Horie S, Aiba A. Prostate. 2017 Nov;77(15):1489-1498.

mTOR signaling controls VGLUT2 expression to maintain pain hypersensitivity after tissue injury. Izumi Y, Sasaki M, Hashimoto S, Sawa T, Amaya F. Neuroscience. 2015 Sep 8. pii: S0306-4522(15)00823-4. doi: 10.1016/j.neuroscience.2015.09.013. [Epub ahead of print]

Role of mTOR in glioblastoma. Duzgun Z, Eroglu Z, Avci CB. Gene. 2015 Sep 1. pii: S0378-1119(15)01058-6. doi: 10.1016/j.gene.2015.08.060. [Epub ahead of print] Review.

Silibinin induces apoptosis through inhibition of the mTOR-GLI1-BCL2 pathway in renal cell carcinoma. Ma Z, Liu W, Zeng J, Zhou J, Guo P, Xie H, Yang Z, Zheng L, Xu S, Wang X, Chang LS, He D, Li L. Oncol Rep. 2015 Aug 26. doi: 10.3892/or.2015.4224. [Epub ahead of print]



Συνώνυμα:
μηχανιστικός στόχος της ραπαμυκίνης (mechanistic target of rapamycin)



 Δείτε σχετικές φωτογραφίες της Google »


© Δρ. Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών


Άλλες λέξεις στην κατηγορία Βιοχημεία: